در صنعت، لوله های متفاوتی با ویژگی های مختلفی ساخته میشود که هر کدام با توجه خصوصیاتی که در حین تولید کسب کرده اند دارای کاربردهای گوناگونی هستند. برای مثال به منظور تامین آب و گاز ساختمان ها و منازل مسکونی باید آن ها را از طریق لوله های مخصوصی به مکان ها انتقال داد تا گاز انرژی مورد نیاز برای گرمایش و آشپزی را تامین نماید و از طرفی زندگی کردن بدون آب نیز ممکن نیست.
لوله هایی که برای انتقال این سیالات مهم و اساسی استفاده میشود شامل دو دسته از پرکاربردترین لوله های موجود در صنعت میباشند که عبارتند از لوله های سیاه و لوله های گالوانیزه.
لوله های سیاه انواع مختلفی دارند که در صنعت به عنوان لوله های فولادی شناخته میشوند که برای انتقال آب و گاز از منابع اولیه به مصرف کننده نهایی به کار میروند. از این نوع لوله به منظور تامین گاز مصرفی در ساختمان های مسکونی و منازل استفاده میشود.
یکی از انواع لوله های سیاه، لوله مانیسمان میباشد که بدلیل آنکه سطح آن یکدست و بدون جوش است، مقاومت بالایی در برابر گرما و فشار دارد و از آن در سیستم های اسپرینکلر آتش نشانی نیز استفاده میشود. همچنین به منظور گرمایش و سرمایش آب موجود در مبدل های حرارتی باید از لوله های فولادی استفاده کرد.
لوله های فولادی یا همان لوله های سیاه را میتوان از طریق جوشکاری یا کوپلینگ های دیگر مکانیکی مانند رزوه و فلنج به همدیگر اتصال دهند. به طور کلی لوله های سیاه مناسب برای خطوط انتقال گاز و اتصال تجهیزات مصرف کننده به خطوط انتقال گاز هستند. در بیشتر مواقع (بجز انتقال آب آشامیدنی) از آن ها میتوان به عنوان جایگزینی برای لوله های گالوانیزه استفاده کرد.
لوله گالوانیزه نوعی لوله فولادی است که سطح آن را از طریق فرایند گالوانیزاسیون با فلز روی (Zn) پوشش داده اند. این پوشش باعث میشود لوله در برابر زنگزدگی، خوردگی، رسوبات معدنی و مواد شیمیایی مقاومت بالایی داشته باشد و درنتیجه طول عمرش از این طریق افزایش یابد. لوله های گالوانیزه زمان زیادی از مهمترین اجزا در خطوط آبرسانی بوده و همچنان از آن ها برای این منظور استفاده میشود.
از لوله های گالوانیزه نمیتوان به عنوان نقل و انتقالات خطوط گازی استفاده کرد. درواقع پوشش روی (zn) ایجاد شده می تواند در تماس با گازها پوسته پوسته شده و باعث مسدود شدن جریان سیال شود. کنده شدن پوشش روی (Zn) در لوله های گالوانیزه ممکن است در نهایت به از هم پاشیدگی لوله سبب شود. با این حال دارای عمر طولانی (حدودا 40 سال) دارند و از آن ها میتوان در فنس کشی، داربست گذاری، لوله کشی فاضلاب، آبیاری کشاورزی و پروژه های ساخت و ساز بزرگتر استفاده کرد.
با انکه پوشش فلز روی از خوردگی لوله گالوانیزه جلوگیری مینماید اما خوردگی این لوله ها سریعتر از لوله های مسی و لوله های PVC اتفاق میافتد. امروزه لوله های با کیفیتتر و امنتر از لوله های فولادی سیاه و لوله های گالوانیزه تولید شده اما همچنان از آن ها در ساختمان ها و مازل به طور کسترده استفاده میشود.
لازم به ذکر است که استفاده از هر نوع لوله باید بر اساس مشخصات پروژه صورت گیرد و همواره از یک نوع لوله جهت انتقال آب و گاز به منازل استفاده شود و استفاده از انواع مختلف لوله در یک سیستم توصیه نمیگردد.
از جمله تفاوت های میان لوله سیاه و لوله گالوانیزه میتوان به موارد زیر اشاره کرد: