انتخاب گسکت مناسب
انتخاب گسکت مناسب
گسکت ها gasket نقش مهمی در لوله و اتصالات دارند به همین منظور باید انتخاب آنها به درستی صورت گیرد. این اجزا دارای انواع مختلف با کاربردهای متنوعی می‌باشد به طوری که انتخاب مناسب آنها برای یک کاربرد خاص، مهم و بحرانی است. می‌توان گفت این قطعات قلب اصلی تجهیزات، موتورها و … هستند. gasket ها برای جلوگیری از خروج هوا، آب، گاز و بسیاری دیگر از سیالات در شرایط صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
در ادامه به نکاتی می‌پردازیم که در هنگام انتخاب gasket باید به آن توجه نمایید:
1. آشنایی با مشخصات و کاربرد انواع گسکت های فلنج
اکثر گسکت ها در فشارهایی که از یکنواختی کافی برخوردار نیستند، بعد از ایجاد اتصال و تحمل گشتاور و همچنین دماهای غیر معمول از بین می‌روند. در نتیجه لازم است برای اینکه بتوانید انتخاب درستی داشته باشید، از یک متخصص در مورد شرایط محیطی و عملکردی gasket ها اطلاعات کاملی دریافت کنید.
شرایط محیطی شامل دما، فشار سیال، ویژگی های خورندگی سیال است. با مشخص شدن این شرایط می‌توان متریال و شکل خاص gasket مورد نیاز برای فلنج را مشخص کرد. همچنین میتوانید به مقاله معرفی فلنج نیز مراجعه نمایید.
2. تمرکز بر انتخاب متریال گسکت
در ساخت انواع گسکت، چهار نوع متریال اصلی بکار می‌رود. این متریال ها عبارتند از الاستومریک، فیبر، متریال فلزی و متریال نرم و غیرفلزی میباشند. مزازای هر کدام از این متریال ها به شرح زیر است:
الاستومریک
- غیرقابل تراکم، قابل انعطاف،نفوذ ناپذیر و الاستیک
- دفورمه شده اما از حجم آن کاسته نمی‌شود.
- از متریال مختلفی مانند نئوپرن، لاستیک معمولی ساخته می‌شود.
فیبر
- بعضی از فلنج ها از انواع متریال با خواص منحصربفردی مانند فیبرکربن، شیشه، میکا و تفلون ساخته می‌شوند.
متریال نرم و غیرفلزی
- در بارها و فشارهای کم به راحتی فشرده می‌شوند.
- در فلنج ها،مبدل های حرارتی و شیر کمپرسورها استفاده می‌شود.
- انعطاف پذیر هستند.
متریال فلزی
- از یک نوع فلز و یا ترکیبی از چند نوع فلز و در شکل ها و سایزهای مختلف تولید می‌شوند.
- برای استفاده در دما و فشارهای بالا مناسب هستند.
3. ارزیابی مقاومت شیمیایی
از دیگر فاکتورهای بسیار مهمی که در هنگام انتخاب gasket باید به آن توجه نمود، ویژگی های خورندگی سیال و مقاومت گسکت در برابر آن است. عدم توجهی به این موضوع در کمترین زمان می‌تواند مشکلات جدیی در سیستم لوله و اتصالات بوجود آورد. برای مثال لاستیک نیتریل NBR، در برابر انتقال نفت مقاوم بوده اما در انتقال سیالات اکسید کننده از بین می‌رود. در مقابل متریال Eptfe برای تمامی سیالات با PH در محدوده ی 14-0 مناسب بوده اما برای انتقال فلزات قلیایی مذاب و فلوئور غیر قابل کاربرد است.
4. فاکتورهای ساختاری (غیرفلزی،فلزی،نیمه فلزی)
گسکت های فلزی از مقاوت بالایی برخوردار بوده درحالی که نوع غیر فلزی انعطاف پذیر است و به راحتی شکل می‌گیرد. gasket های نیمه فلزی، gasket های ترکیبی و کامپوزیت هستند. این gasket ها ترکیبی از دو gasket قبلی هستند؛ یعنی مقاومت بالای فلزی و انعطاف پذیری غیرفلزی را دارد.
5. تست عملکرد gasket
برای اطمینان از عملکرد صحیح gasketها باید آنها را تحت تست های آزمایشی قرار داد. از جمله این آزمایش ها شامل تست فشار داغ، تست خزش و تست های دیگر است. این تست ها تعیین می‌کنند که آیا گسکت انتخاب شده می‌تواند در دما، فشار مورد نظر کار کند و آب بندی مناسب و مقاومت بالایی در برابر خورندگی سیال دارد یا خیر؟
اثر آب و هوا بر عملکرد و انتخاب گسکت
محلی که gasket در سیستم لوله و اتصالات وصل می‌شود اهمیت زیادی دارد. چراکه محل و شرایط حاکم بر آن بر عملکرد، طول عمر و دوام gasket تاثیر گذار است. به عنوان مثال gasket هایی که در معرض مستقیم نور خورشید قرار دارند، دمای آنها تا 140 درجه فارنهایت افزایش می‌یابد. این موضوع باعث افزایش فشار وارده بر بیشتر گسکت ها می‌شود. همچنین gasket هایی که در معرض هوای بسیار سرد قرار دارند ممکن است به دلیل انجماد شکسته شوند. gasket های یخ زده شکسته با بالارفتن دما مستعد نشتی می‌شوند.
در محیط هایی که تغییرات دمایی زیاد بوده (مانند بیابان ها) به طوری که gasket دائما در حال منقبض و منبسط شدن است، باید از gasket هایی استفاده شود که خاصیت ارتجاعی دارند.
همچنین اوزون و اشعه یووی بر عملکرد ای اجزا تاثیر گذار بوده و باید در برابر آن مقاوم باشند. UV باعث از بین رفتن یکپارچگی gasket شده و طول عمر آن را کاهش نمی دهد. اوزون نیز در طبیعت وجود ندارد و تحت شرایط خاصی تولید می شود. متریال های مقاوم در برابر اشعه UV و اوزون باید در گسکت هایی که در تماس مستقیم با هوای بیرون دارند بکار گفته شود.