طراحی سیستم لوله کشی یا همان پایپینگ از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. باتوجه به آنکه عملیات تولید و نصب لوله کشی براساس دیزاین های صورت گرفته انجام میشود، کوچکترین خطا و اشتباه در آن میتواند خسارت های جبران ناپذیر بسیاری در پی داشته باشد. امروزه تکنولوژی و فناوری به طور چشمگیر و گسترده در صنایع و کسب و کارهای مختلف پیشرفت کرده است و باعث ایجاد یک تحول عظیم در آنها شده است.
امروزه با استفاده از نرم افزارهای مختلف میتوان با دقت و سرعت بالا، سیستم های پایپینگ مختلفی را طراحی کرد. در این نرم افزارها ابتدا نقشه موردنظر طراحی و پیاده سازی میشود سپس تمام عیوب و مشکلات احتمالی آنرا برطرف میکنند. بعد از آنکه نقوصات را رفع کردند، حال نوبت به اجرای طرح میرسد.
در حال حاضر بیشتر نرم افزارهای طراحی سیستم لوله کشی قادر به نمایش سه بعدی نقشه را دارند. در این صورت میتوان به تمامی زوایای یونیت و نقشه خود دسترسی داشت و تمامی عیوب احتمالی آن را شناسایی و اصلاح نمود. نرم افزارهای مختلفی برای این منظور وجود دارد که در ادامه به محبوبترین آنها میپردازیم.
این نرم افزار قابلیت طراحی دو بعدی و سه بعدی را به طراح نقشه لوله کشی میدهد. از جمله ویژگی های مهم آن، ذخیره سازی و اجرا نقشه با فرمت DWG و PDF میباشد. همچنین میتوان Corel Cad را در سایر برنامه های همگروه خود و نرم افزارهای طراحی دیگر باز کرد. این موضوع زمانی اهمیت خود را نشان میدهد که قصد داشته باشید طرحی که در کامپیوتر خود با Corel Cad انجام دادهاید را به سیستم کامپیوتر دیگری که فاقد این نرم افزار است، منتقل کنید. در این حالت حتی اگر سیستم کامپیوتری مقصد فاقد این نرم افزار باشد میتوان از نرم افزارهای طراحی دیگر استفاده کرد.
پس از اتمام بخشی از پروژه طراحی پایپینگ در Corel cad میتوان دید 3D به آن داشته بود. دید سه بعدی این امکان را به طراح میدهد تا به تمام زاوایای نقشه خود دسترسی داشته باشد و تمام عیوب احتمالی آن را کشف و حل نماید. این ویژگی در بهبود عملکر طراحی نقشه سیستم لوله کش تاثیر بسزایی داشته است.
P&ID به دیاگرام لوله کشی همراه با دیاگرام ابزار دقیق گفته میشود. در یک نقشه P&ID تمام مسیرهای لوله کشی و مسیرهای کابل کشی های ابزار دقیق موجود میباشد. اطلاعات نقشه P&ID شامل موارد زیر است:
از جمله نرم افزارهای فعال در P&ID، نرم افزار Edraw میباشد. بواسطه این برنامه میتوان نمودارها، نقشه های لوله کشی و ابزار دقیق را طراحی نمود. Edraw مناسب برای طراحان تازه کاران و مبتدیان میباشد. زیرا اشکال از پیش طراحی شده زیادی دارد که با Drag کردن به صفحه اصلی اضافه میشود. از این طریق برای شروع کار بسیار کمک کننده بوده تا زمانی که در آن حرفهای شد و نقشه خود را طراحی نمود.
علاوه بر آن، این نرم افزار دارای قابلیت Auto Connection میباشد. بواسطه این ویژگی، سرعت اتصال لوله ها به یکدیگر افزایش یافته تا از نظر زمانی نیز برای کاربر بهینه باشد. همچنین در آن میتوان از برچسب های متنی استفاده کرد. بر این اساس میتوان برای هر بخش و هر خط از برچسب گذاری استفاده نمود.
به طور کلی نرم افزار طراحی سیستم لوله کشی Edraw از قابلیت بالایی برخوردار است که میتوان به تغییر سایز، تغییر رنگ، عدم کاهش کیفیت تصویر در اثر زوم های بالا و مشاهده تمام جزئیات اشاره کرد.
از دیگر نرم افزارهای مطرح و محبوب در حوزه طراحی سیستم لوله کشی، Cadmatic Plant Design است. این نرم افزار توانایی طراحی سه بعدی، لوله کشی، HVAC و … دارد و با استفاده از آن میتوان طرح های پیچیده لوله کشی را انجام داد. از جمله ویژگی های مهم Cadmatic Plant Design تبعیت از استانداردهای بین المللی همچون ASME,DIN,ANSI,EN است. با هر آپدیت نرم افزار، اطلاعات استانداردها نیز به روزرسانی میشود.
علاوه بر آن بواسطه آن میتوان طراحی ابزار دقیق و کابل ها را نیز انجام داد و با P&ID ادغام کرد. نرم افزار Cadmatic تقریبا لایه باز بوده و میتوان کدهای برنامه نویسی شده را به صورت خودکار و نیمه خودکار به آن اضافه کرد.
نرم افزار PDMS از قدرتمند ترین نرم افزارهای طراحی سیستم لوله کشی و پایپینگ در حوزه های نفت و گاز و پتروشیمی، آب و فاضلاب میباشد. PDMS مخفف Plant Design Management System می باشد که محصول کمپانی AVEVA است. با استفاده از این نرم افزار میتوان نردبان، راه پله ها، PIPE RACK، تمامی لوله و اتصالات، شیرآلات و کامپوننت های صنایع از جمله مخازن، پمپ ها، کمپرسورها و … را طراحی کرد.
از دیگر ویژگی های PDMS میتوان به موارد زیر اشاره کرد: