تفاوت شیر توپی و شیر کروی

شیر توپی Ball Valve و شیر کروی Globe Valve از انواع شیرآلات کاربردی و مهم در سیستم های پاپینگ محسوب می‌شود. همانطور که میدانید هر کدام از انواع شیرها و یا سایر تجهیزاتی که در سیستم های لوله کشی استفاده می‌شوند با توجه به نوع متریال و طراحی که دارند در کاربردهای متفاوتی استفاده می‌شوند.

برخی از افراد به اشتباه فکر میکنند که هردوی گلوب ولو و بال ولو، یک چیز هستند. اما با اینکه هر دو از انواع شیرآلات هستند اما براساس طرح و ساختاری که دارند دارای عملکرد متفاوت از یکدیگر هستند. به طور کلی اسمی که بر روی این تجهیزات قرار میگیرد براساس ظاهری که دارند می‌باشد. به منظور مقایسه‌ی بهتر Ball Valve وGlobe Valve ابتدا نگاهی خواهیم داشت به ویژگی‌های هر کدام از آن‌ها و نحوه عملکرد آن‌ها را مورد بررسی قرار خواهیم داد.

نحوه‌ی عملکرد شیر توپی Ball Valve

از جمله شیرآلات مهم و پرکاربرد در حوزه پاپینگ، بال ولو یا شیر توپی می‌باشد. از نظر ظاهری این شیر شبیه به یک مهره است اما با این تفاوت که سوراخ مرکزی هم اندازه لوله می‌باشد.

این شیر یک گوی سوراخ دار و محوری در داخل بدنه‌ی خود دارد که بواسطه آن قادر به کنترل جریان سیال است. زمانی که سوراخ داخل گوی در راستای جریان باشد، شیر باز است؛ به صورتی که اهرم آن هم راستا با جریان قرار گرفته و در واقع در جهت جریان است. اما هنگامی که گوی 90 درجه بچرخد، شیر بسته می‌شود. اهرم هنگام بسته‌شدن شیر به صورت عمود بر جهت جریان سیال و لوله قرار می‌گیرد.

برای اطلاعات بیشتر از این شیر میتوانید به مطلب شیر توپی در سیستم لوله کشی مراجعه کنید.

نحوه‌ی عملکرد شیر کروی Globe Valve

از دیگر شیرآلات مهم در لوله کشی، گلوب ولو یا شیر کروی می‌باشد و همانطور که مشخص است دارای بدنه‌ی کروی می‌باشد. البته این نوع شیر به شیر کنترلی نیز شناخته می‌شود و برخلاف شیر توپی میتواند جریان را کنترل کند. Globe Valve دارای یک دهانه با یک سیت (Seat) است که می توان یک دیسک متحرک را روی آن پیچ کرد تا شیر را باز یا بسته کند.

تفاوت بال ولو و گلوب ولو

پیشتر در رابطه با عملکرد کلی شیر توپی و شیر کروی توضیح دادیم و تا حدودی با ساختار و اجزای این دو نوع ولو آشنا شدیم. حال در ادامه به مقایسه تفاوت‌ گلوب ولو و بال ولو خواهیم پرداخت.

طراحی و شکل ظاهری که هر کدام از این دو شیر آلات دارند باعث شده عملکرد متفاوتی در نحوه‌ی باز و بسته کردن جریان داشته باشند. Globe Valve قادر به کنترل جریان است و بواسطه آن میتوان جریان سیال را قطع و وصل کرد در حالی که با Ball Valve نمی‌توان جریان را کنترل کرد و صرفاً برای قطع و وصل جریان بکار برده می‌شود. بال ولوها برای قطع جریان سیال بدون افت فشار به خوبی عمل می‌کنند.

در سیستم پاپینگ در صورتی که نیاز باشد جریان سیال به مدت طولانی مدتی قطع و بسته نگه داشته شود، بهتر است از شیر توپی استفاده شود. یک بال ولو در سیستم های با فشار بالا مانند شلنگ های آتش‌نشانی کارآمدتر عمل می‌کند.

اما در مواردی از سیستم لوله کشی که نیاز است تا جریان سیال تنظیم گردد، بهتر است از شیر کروی استفاده شود. سیستم های خنک کننده، سیستم های سوخت و بخار برخی از کاربردهای شیر کروی هستند که جریان آن ها باید تحت کنترل دقیق باشد.

تفاوت دیگر آن است که یک بال ولو دارای یک ساقه (Stem) و یک گوی می‌باشد که به صورت افقی می‌چرخد ​​اما گلوب ولو دارای یک ساقه و یک پلاگ (Plug)  است که به صورت عمودی حرکت می کند.

در نصب گلوب ولوها، محدودیت نصب وجود دارد در صورتی که چینن شرایطی برای نصب بال ولوها نیست. علاوه بر آن،Ball Valveها در مقایسه با Globe Valveها وزن کم‌تری داشته و همچنین بادوام‌تر هستند، پس از سیکل های مکرر به خوبی کار می‌کنند و حتی پس از استفاده‌ی طولانی مدت، قابل اعتمادتر هستند.

علاوه بر آن بال ولوها دارای انسداد کوچکی برای سیال خود هستند و صدای کمتری دارند. در حالی که گلوب ولوها انسداد بزرگی برای سیال خود دارند و ممکن است پس از چند سال استفاده کمی پر سر و صدا شوند.

جمع بندی تفاوت‌ شیر توپی و شیر کروی

در این محتوا به بررسی تفاوت‌ شیر توپی و شیر کروی پرداختیم و موارد استفاده از هر یک از آنها را برای شما ذکر کردیم. در ابتدا ما توضیح مختصری در مورد نحوه‌ی عملکرد هر یک از آن‌ها داشتیم و در ادامه به مقایسه‌ی آن‌ها از جنبه‌های مختلف پرداختیم و بررسی کردیم هر کدام از آن‌ها برای کدام هدف مناسب‌تر هستند.

هر دو نوع شیر دارای نقاط قوت و ضعف مخصوص به خود هستند. اینکه کدام نوع ولو بهتر است، صرفاً به نیاز مصرف‌کنندگان و اهداف آن‌ها بستگی دارد. در سیستم پایپینگ پیچیدگی های فراوانی وجود دارد و برای تشخیص درست نیاز به کدام نوع از ولو ها، نیاز به بررسی دقیق آن ها خواهیم داشت.