لوله ها در ساختمان سازی، از جمله اجزای اصلی این صنعت محسوب میشود. به طور کلی لوله ها با توجه به مقاوت، استحکام، انعطاف پذیری و … در صنایع مختلف، کاربردهای گوناگونی دارند. از آنها برای فرآهم آوردن آب در همه نقاط ساختمان، دفع آب باران جمع شده بر روی زمین، دفع فاضلاب حمام و ظرفشویی، هدایت فاضلاب به سمت محفظههای مخصوص یا فاضلاب شهری استفاده میشود.
لوله ها انواع مختلفی دارند که باتوجه به ویژگی های فیزیکی و شیمیایی هر کدام، کاربردهای متفاوتی دارند. در فرایند ساخت و ساز ساختمان، درصورتی که از لوله های مرغوب، مستحکم و با کیفیت استفاده نشود، میتواند پیامد های خطرناکی را در پی داشته باشد. به طور کلی رایجترین انواع لوله موجود در بازار که برای جمع آوری و انتقال آب در ساختمان ها، فاضلاب ها و … ساخته میشوند عبارتند از لوله های:
در ساختمان سازی معمولا از لوله های آهنی برای سیستم های دفع فاضلاب آپارتمان و یا خانه استفاده میشود. این لوله ها توسط ریخته گری ماسهای و یا فرآیند پیچاندن ساخته میشوند. در فرایند تولید لوله آهنی به صورت ریخته گری، آهن ذوب شده را در درون قالب های ماسهای میریزند تا سرد شود. این لوله ها غالبا به طول های 1.5، 1.8 و 2 متر و با ضخامت 5 و 6 میلیمتری در دسترس هستند.
در روش پیچاندن، لوله های پیچشی در طی فرایند ریختن آهن ذوب شده به داخل یک قالب در حال چرخش تولید میشوند. سپس این قالب ها توسط آب خنک شده تا در نهایت لوله موردنظر بدست آید. لوله های تولید شده از این طریق بیش از 3 متر طول و ضخامتی کمتر از لوله های ریخته گر شده دارند.
لوله های پلاستیکی یا pvc از جمله لوله های بسیار پرکاربرد در صنایع مختلف هستند. از این لوله ها در ساختمان سازی برای موارد مختلفی بکار گرفته میشوند. 3 نوع رایج لوله پی وی سی در بازار وجود دارند که عبارتند از:
لوله های PVC سخت به منظور انتقال و توزیع آب با دمای زیر 45 درجه استفاده میشوند. در دماهای بالاتر از استحکام این لوله کاسته میشود. علاوه بر آن تشعشع اشعه فرابنفش به خاطر نور خورشید به همراه تغییرات دمایی عمر لوله های PVC را کمتر میکند. این لوله ها نسبت به لوله های سیمانی آزبست قیمت بالاتری دارند اما از لوله های فولادی GI ارزانتر هستند.
استقامت و استحکام لوله های گالوانیزه شده یا GI از لوله های pvc و یا آهنی بیشتر است. این لوله ها از انواع لوله های فولادی محسوب میشوند. در طی فرآیند گالوانیزاسیون، یک لایه نازک از روی Zn را بر روی لوله قرار میدهد. از این طریق هم مقاوت لوله افزایش مییابد و هم از زنگ زدگی آن جلوگیری میشود. برای اطلاعات بیشتر میتوانید به لوله گالوانیزه مراجعه کنید.
لوله های گالوانیزه در درجات سبک، متوسط و سنگین وجود دارند که به ضخامت فلز بستگی دارد. در یک لوله GI 15 میلیمتری، ضخامت لوله های سبک، متوسط و سنگین به ترتیب برابر با 2.0، 2.65 و 3.25 میباشد. معموملا از لوله های متوسط برای لوله کشی ساختمان ها به کار میروند. البته در صورتی که از این لوله ها برای حمل فاضلاب استفاده شود و در داخل بتن آهکی و آجرکاری قرار گیرند یا اینکه در زیر زمین دفن شوند، به سادگی خورده شده یا زنگ میزنند.
این لوله ها همانطور که از نامشان پیداست از پلی اتیلن ساخته شده و دارای قابلیتهای بالایی است. لوله های پلی اتیلن، وزن نسبتا پایین و شعاع خمش مناسبی دارد. وزن آن نسبت به انواع لوله فولادی و بتنی کمتر است. از آن در دماهای پایین میتوان در ساختمان سازی استفاده کرد. همچنین تحمل بالایی در تنش های کششی و فشاری داشته و قابل استفاده در انواع پروژه ها هستند.
علاوه بر آن لوله های پلی اتیلن مقاومت بالایی در ساییدگی دارد و از آن میتوان در انتقال مایعات دارای مواد جامد غیر محلول بهره گرفت. سطح داخلی این لوله ها از اصطکاک بسیار کم و زبری پایینی دارد؛ به همین جهت سیالات در آن جریان سریعتری دارند. لوله های پلی اتیلن تحمل فشار بین 2 تا 40 بار را دارند.
این لوله ها در ساختمان سازی برای حمل فاضلاب و آب باران از روی سقف، خاک و همچنین تهویه استفاده میشوند. لوله های سیمانی آزبست در دو نوع لبه دار و بدون لبه وجود دارند. نوع بدون لبه کاربرد بیشتری نسبت به دیگری دارد. این لولهها با طول 3 متر تولید میشوند. با اینکه مزایا بسیاری دارند اما وزن زیادی داشته، غیر قابل انعطاف بوده و به راحتی میشکنند. همچنین آنها قیمت کمتری نسبت به لوله های PVC دارند.
لوله های تقویت نشده با قطر کم و همچنین لوله های بتنی تقویت شده و پیش تنیده با قطر زیاد به منظور استفاده در منابع آب و نیازهای دیگر در ساختمان سازی دسترس هستند. لوله های بتنی تقویت نشده کاربردهای زیادی در دفع فاضلاب یا آب باران دارد. علاوه بر آن، این لوله ها قطر زیادی داشته و معمولا برای منابع آبی به کار میروند.