انواع ضخامت رده لوله مانیسمان

لوله مانیسمان از رده های مختلفی تشکیل شده است. این لوله از جمله لوله های بسیار پرکاربرد در صنعت لوله کشی می‌باشد که به لوله های بدون درز نیز شهرت دارد. درواقع لوله شیئی است که از آن برای انتقال سیالات از یک نقطه به نقطه دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرد. لوله ها را از متریال ها و آلیاژهای مختلفی می‌سازند. لوله‌ی مانیسمان از نوع لوله کربن استیل (Carbon Steel) بدون درز می‌باشد.

در سطح و راستای این لوله هیچگونه درز و جای جوشی وجود ندارد. لوله مانیسمان بر اساس ضخامت و دیگر فاکتورهای دیگر به انواع مختلفی تقسیم می‌شود. «لوله رده 40» مختص  لوله های بدون درز است و از این عنوان تنها برای این دسته از لوله های کربن استیل بکار گرفته می‌شود.

رده لوله مانیسمان چیست؟

برای بیان ضخامت لوله های مانیسمان از واژه SCH که در فارسی به معنای «رده» است، استفاده می‌شود. Sch مخفف عبارت Schedule است که بعد از آن عدد یا حروفی در ادامه‌اش قرار می‌گیرد. با شناخت این واژه می‌توانید با رجوع به استاندارد ASME B36.10، که در ادامه درباره آن صحبت می‌کنیم، ضخامت بر اساس میلی متر لوله را استخراج نمایید.

لوله مانیسمان، و به طور کلی هر نوع لوله‌ی دیگری را براساس ضوابط و استانداردهای خاصی می‌سازند. این استانداردها باعث بوجود آمدن رده ها و دسته های مختلفی در یک نوع لوله می‌شود. استاندارد های مرتبط با آلیاژی و ابعادی لوله، دو موضوع مهم در بحث استانداردها است.

استاندارد آلیاژی:

آلیاژ لوله های بدون درز کربن استیل براساس استاندارد ASTM A106 , ASTM A53 و API 5L ساخته می‌شوند. در ایران هر سه‌ی این استانداردها در کاخانه های تولید لوله رعایت شده و می‌توان مطمعن بود که لوله ها هر سه این استانداردها را دارا می‌باشند.

استاندارد ابعادی:

برای اطلاع از اطلاعاتی از جمله ضخامت لوله، سایز لوله، وزن لوله، قطر بیرونی و درونی لوله باید به استاندارد ابعادی لوله های بدون درز رجوع کرد. استاندارد ASME B36.10 مربوط به اطلاعات ابعادی لوله های بدون درز می‌باشد.

انواع ضخامت لوله بر اساس رده

لوله رده 20:

برای بررسی و جستجو ضخامت لوله مانیسمان رده 20 در میان استانداردها، بصورت لوله sch20 نوشته می‌شود. بر این اساس باید با توجه به سایز لوله و رجوع به استاندارد ASME B36.10، ضخامت لوله موردنظر را بر اساس میلی متر استخراج نمود. به عنوان مثال برای لوله بدون درز 8 اینچ و ضخامت sch20، ضخامت مورد نیاز باید 6.35 میلی متر باشد.

لوله رده 40:

این لوله تنها مخصوص لوله مانیسمان است. لوله بدون درز رده 40 به صورت استاندارد بر اساس لوله sch40 نوشته می‌شود. برای ضخامت لوله با این رده باید باتوجه به سایز لوله و رجوع به استاندارد ASME B36.10 ضخامت را بر اساس میلی متر استخراج نمود. به عنوان مثال، لوله 1 اینچ رده 40 دارای ضخامت 3.38 میلی متر می‌باشد. ضخامت لوله های بدون درز در رده های 40 و STD تا سایز 10 اینچ یکسان می‌باشد.

لوله رده 80:

لوله مانیسمان رده 80 در نوشتار استاندارد به شکل sch80 نوشته می‌شود. باتوجه به آن باید بر اساس سایز لوله و رجوع به استاندارد ASME B36.10 ضخامت موردنظر را بر اساس میلی متر استخراج نمایید.

لوله رده 160:

لوله رده 160 نیز همانند سایر رده هایی که ذکر کردیم، از دیگر معایرهای ضحامت لوله بدون درز کربن استیل می‌باشد. همانند موارد قبلی می‌توان با رجوع به استاندارد ASME B36.10 تمامی ضخامت های موردنظر را دریافت نمود. برای مثال لوله 5 اینچ رده 160 دارای ضخامت 15.88 میلی متر می‌باشد.

همانند ضخامت های ذکر شده ، ضخامت های لوله های رده XS، رده STD و لوله رده XXS نیز به همین روش استحراج می‌شود. ضخامت لوله های رده STD در سایز 12 اینچ و بالاتر یکسان بوده و همگی دارای ضخامت 9.53 میلی متر هستند. همین موضوع در رده های 80 و XS تا سایز 8 اینچ یکسان می‌باشد. ضخامت لوله های رده XS در سایز 8 اینچ و بالاتر یکسان بوده و برابر با 12.7 میلی متر هستند.

اتصالات لوله کشی

همانطور که میدانید، لوله مانیسمان به دلیل ویژگی های خاصی که دارد در صنایع مختلف بسیار پر کاربرد است. برای ادامه روند لوله کشی و نیاز به انجام کارهایی نظیر تغییر جهت جریان، انشعاب گرفتن، تغییر سایز و مسدود کردن لوله باید از اتصالات مانیسمان استفاده کرد. همانطور که برای ضخامت رده های لوله مانیسمان از عبارت sch ذکر شد، برای اتصالات این لوله نیز همین عبارت استفاده می‌شود. چراکه این اتصالات براساس ضخامت لوله ها ساخته می‌شوند.

درصورتی که برای لوله ها از اتصالات با همان ضخامت استفاده نشود، ضخامت ها یکسان نبوده و در فرایند جوشکاری دچار مشکل می‌شوید. در این حالت اصطلاحاً گفته میشود که لبه جوشکاری اتفاق نیافتاده است.