در بازار انواع لوله فلزی و غیر فلزی وجود دارد که هر کدام از آنها با توجه به ویژگی و ساختاری که دارند در صنایع مختلف مورد استفاده قرار میگیرند. از این تجهیزات به منظور نقل و انتقال آب، سیالات و گازها استفاده میشود. البته باتوجه به نوع سیالی که قرار است منتقل شود، جنس و ویژگی های لوله نیز فرق میکند. به عنوان مثال لوله هایی که برای انتقال مواد شیمیایی بکار گرفته میشوند با لوله هایی که برای جابجایی آب کار برد دارند، متفاوت است.
از جمله صنایعی که لوله ها در آن کاربرد گسترده و مهمی دارند، صنعت تاسیسات ساختمان سازی است. کیفیت و مرغوبیت لوله هایی که در این صنعت بکار گرفته میشود از اهمیت بسیار ویژهای برخوردار است. درصورت استفاده از لوله های نامرغوب، غیر مستحکم و بی کیفیت، خطرات و خسارات جبران ناپذیری بوجود خواهد آمد.
لوله های فلزی دارای انواع مختلفی میباشند که هر کدام از آنها باتوجه به استحکام، مقاومت، انعطاف پذیری و … کاربردهای مختلفی در سنعت تاسیسات ساختمان دارند. این لوله ها به شرح زیر میباشند.
لوله گالوانیز:
این لوله ها در مقابل زنگ زدگی و خورندگی مقاوم بوده و بسیار پر کار برد است. جنس لوله های گالوانیز از ورق آهن بوده که با یک یا چند لایه روی مذاب (Zn) پوشیده است. این لوله ها بواسطه دستگاه جوش سر به سر به هم جوش میخورند به نوعی جایگزین لوله سیه درزدار در صنهت است.
این لوله به دو شکل سبک و متوسط تولید شده و از آن برای نقل انتقالات سیالاتی از جمله آب بکار گرفته میشود. همچنین باتوجه به مقاومتی که در برابر خوردگی دارد، میتوان آنها را در لوله کشی زیر زمینی استفاده نمود.
این لوله ها در پی جوشکاری ورق فولادی ساخته میشود. لوله فلزی سیاه درزدار در شاخه های 6 متری که از قطر 1/2 تا 11/4 تولید شده و برای لوله کشی های شوفاژ، فاضلاب، سیستم های هیدرولیکی، انتقال گاز، روغن و … بکار گرفته میشود.
لوله سیاه بدون درز؛ مانیسمان:
به لوله سیاه بدون درز، لوله مانیسمان گفته میشود. این لوله ها از جنس فولاد بوده و در ساخت آن از هیچگونه درزی استفاده نشده است. لوله های مانیسمان به دلیل ویژگی و ساختار خاصی که دارند، قادر به تحمل فشارها و دماهای مختلف میباشند. از آنها برای سیستم های گاز رسانی توکار (دفن در زمین)، سیستم تحت فشار و دیگ های بخار استفاده میشود.
لوله های چدنی:
این نوع از لوله های فلزی از جنس آلیاژ آهن و کربن بوده که در مدل های مختلفی تولید و عرقه میگردد. لوله های چدنی به دلیل عدم اثر شیمیایی، عدم خوردگی در خاک، تحمل وزن زیاد در خاک و تنوع در سایز، کاربرد فراوانی دارد.
لوله های مسی:
این لوله ها قابل انعطاف از 5 تا 8 متر قابل تولید هستند. لوله های مسی نوع L برای استفاده در داخل و نوع K برای استفاده در خارج و زیر زمین استفاده میشود.
در صنعت تاسیسات ساختمان برای انتقال سیالات از لوله های غیر فلزی استفاده میشود. این لوله ها باتوجه به متریالی که در ساخت آنها بکار گرفته شده به دو دستهی لوله آزبست سیمانی و لوله پلاستیکی تقسیم میشود.
1.لوله آزبست سیمانی:
متریال اصلی این نوع از لوله های غیر فلزی، سیمان و پنبه نسوز است. لوله آزبست سیمانی مقاومت بالایی در برابر فشارها، زنگ زدگی و گرما و سرما دارد. همچنین بخاطر سیمان بکار گرفته شده در ساختار آنها، به مرور زمان بر استحکام آن افزوده میشود. این لوله ها به کلاس های مختلفی دسته بندی میشوند که شامل:
2.لوله های غیر فلزی پلاستیکی:
لوله های پلاستیکی به 8 نوع لوله تقسیم میشوند که هر کدام ویژگی ها، ساختارها و کاربردهای مخصوص به خود را دارند. این 8 مورد به شرح زیر میباشند.
لوله PVC:
این لوله های سخت، محکم و مقرون به صرفه میباشند و مقاومت بالایی در برابر مواد شیمیایی مانند اسید و بازها دارند. اما در تماس با هیدرو کردبن ها دچار آسیب میشوند.
لوله ABS:
در سیستم های لوله کشی آب، فاضلاب و تهویه بکار گرفته شده و در دمای 70 درجه سانتی گراد و فشار کم کاربرد دارد.
لوله CPVC:
از نظر مقاومت شیمیایی و استحکام در برابر فشار همانند لوله های PVC است. این لوله ها مناسب برای فشارهای 6/5 و دمای 80 درجه سانتی گراد هستند.
لوله PE:
از انواع لوله های پلی اتیلن قابل انعطاف بوده که در سیستم های تحت فشار کاربرد دارد.
لوله PB:
تفاوت این نوع لوله غیر فلزی با لوله های PE در این است که از آن در سیستم های آب سرد و گرم استفاده میشود. همچنین چسب و حلال برای آنها ساخته شده که به همین منظور میتوان در اتصالات پرسی بکار گرفته شوند.
لوله PP:
به آنها لوله های پلی پروپیلن نیز گفته میشود. این لوله ها بسیار سبک بوده و مناسب برای تخلیه اسید و باز در آزمایشگاه ها محسوب میشوند.
لوله PVDE:
بسیار محکم و مقاوم در برابر سایش هستند که برای جابجایی اسیدها استفاده میشود. لوله های غیر فلزی PVDE قادر به تحمل دمایی تا 140 درجه سانتی گراد هستند.
لوله FRP epoxy:
از جنس پلاستیک بوده و با حرارت دادن فایبر گلاس تقویت شده تولید میگردد. لوله FRP epoxy مقاومت فیزیکی و شیمیایی بالایی دارد و میتواند تا دمای 105 درجه عملکرد داشته باشد.