اتصالات جوشی

اتصالات جوشی از جمله متداول‌ترین اتصالات در سیستم لوله کشی می‌باشند که در سایزهای بزرگتر از 2 اینچ، بیشتر از سایر اتصالات مانند اتصالات ساکت ولد و اتصالات دنده‌ای بکار گرفته می‌شوند. این اتصالات در انتقال ایمن مسیرهای کوتاه و بلند و کارای سیالاتی نظیر نفت، گاز، بخار، محصولات شیمیایی و … مورد استفاده قرار می‌گیرد.

اتصالات فلزی جوشی به گونه‌ای طراحی و ساخته شده تا در سایت با استفاده از جوشکاری به لوله قابل اتصال باشد. همچنین در مواردی از جمله تغییر جهت لوله، تغییر سایز لوله، انشعاب گیری و مسدود کردن مسیر لوله مورد استفاده قرار گیرد.

اتصالات مانیسمان جوشی

اتصالات مانیسمان جوشی مستقیما از لوله مانیسمان ساخته می شوند. همانطور که در مطلب لوله مانیسمان نیز به طور کامل توضیح دادیم، این لوله با استفاده از اعمال فشار و گرماکاری مستقیما به شکل های مختلف نظیر زانویی تبدیل می‌شود. در این نوع اتصالات هیچگونه درزی برای ایجاد لوله وجود ندارد.

انواع روش های تولید لوله بدون درز وابسته به سایز موردنظر است. برای لوله های با قطر کوچک از روش سنبه کاری چرخشی (mandrel mill)، برای لوله های فاقد درز کربن استیل و فولادی آلیاژ پایین و با قطر متوسط از روش مانیسمان (mannesmann plug mill) و برای لوله هایی با سایز بزرگ معمولا از روش اکستروژن بکار گرفته می‌گردد.

این ویژگی در انتقال سیال در شرایط فشار و دمای بالا کاربرد بسیاری دارد. در واقع عدم وجود درز جوش در اتصالات مانیسمان به معنای ریسک کمتر و اختلال کمتر در انتقال سیال است. اتصالات معمول جوشی براساس شکل، سایز و روش تولید معمولا از یک یا چند درز جوش ایجاد می‌گردند.

تطابق آلیاژ و ابعاد اتصالات با لوله

آلیاژ اتصالات جوشی باید با لوله موردنظر مطابقت داشته باشد. برای مثال اگر لوله‌ای دارای استانداردهای آلیاژی ASTM A106 GR.B می‌باشد باید به اتصالاتی با استاندارد ASTM A234 WPB متصل گردد. همجنین ابعاد این نوع از اتصالات باید با ابعاد لوله متناسب باشد. به عنوان مثال یک لوله 6 اینچ رده 40 باید به اتصالات 6 اینچ رده 40 استفاده شود. سایر انواع اتصالات در لوله کشی می‌توانند به صورت دنده ای یا ساکت ولد باشند.

مزایای اتصالات جوشی نسبت به سایر اتصالات

اتصالات جوشی نسبت به سایر اتصالات از مزایا و ویژگی های بسیاری برخوردار است که از جمله آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• اتصال قویی میان لوله و انواع اتصالات ایجاد می‌کند. این اتصالات در صورت اجرا به نحو صحیح، به ندرت دچار نشتی می‌گردند.
• باتوجه به آنکه سطح یکنواختی میان لوله و اتصال ایجاد می‌شود، افت فشار و اغتشاش در جریان سیال به حداقل خواهد رسید.
• به سرویس های دوره‌ای کوتاه مدت نیاز ندارد.
• متریال کمتری نسبت به سایر اتصالات نیاز دارد و به همین خاطر جزء اتصالات ارزان محسوب می‌شود.

صنایع مورد استفاده

به طور کلی اتصالات در هر فعالیتی که منجر به تولید، مصرف و انتقال سیالات، گازها، مواد شیمیایی گردد، مورد استفاده قرار می‌گیرند. از جمله صنایعی که در آن انواع اتصالات، خصوصا اتصالات جوشی به طور گسترده استفاده می‌شود، عبارتند از:

صنعت ساختمان: این نوع اتصالات در صنعت ساختمان و موتورخانه ها کاربرد گسترده‌ای دارد. از آن در کنار لوله های سیاه درزدار و لوله های مانیسمان استفاده می‌شود.

سیستم های آتش نشانی: در سیستم آتش نشانی ساختمان ها و مراکز تجاری از این اتصالات استفاده می‌شود. در کنار اتصالات کلمپی و فلنجی کاربرد دارد.

صنایع مرتبط به انرژی: صنایعی مانند نفت و گاز شامل صنایع بالادستی (اکتشاف و تولید)، صنایع میانی (خطوط انتقال، ذخیره)، صنایع پایین دستی(پالایش محصولات، توزیع و فروش)، نیروگاه های استفاده کننده از سوخت فسیلی، نیروگاه های هسته‌ای و خطوط انتقال تامین کننده انرژی زمین گرمایی همگی جزء صنایع مرتبط با انرژی هستند.

غذایی و آشامیدنی: این صنعت شامل زنجیره های نگهداری محصولات غذایی، صنایع نوشیدنی، غذاهای یخ زده در دمای معین، دستگاه های آب شیرین کن و تبدیل آب دریا به آب آشامیدنی برای مناطق خشک و جزایر است.

صنایع دارویی و بیوتکنولوژی، صنایع تولید کاغذ و خمیر کاغذ، صنایع تولید پلاستیک و مواد ساختمانی نیز از دیگر صنایع پرکاربرد برای اتصالات جوشی می‌باشند.

استانداردهای اتصالات جوشی

برای این این نوع اتصالات 4 نوع استاندارد بسیار مهم وجود دارد که برای داشتن فرایند کاری ایمن و اصولی رعایت این استانداردها ضروری است. استاندارد و ضوابط ASME B16.9 ،ASME B16.28 مشخصات و تِلِرانس ابعادی اتصالات مانیسمان جوشی را تعیین می‌کند. علاوه بر آن استاندارد ASME B16.25 شرایط آماده سازی انتهای این نوع اتصال را برای جوشکاری مشخص می‌نماید. استاندارد ASME B16.49 نیز جزئیات نامگذاری را نشان می دهد.