لوله گالوانیزه

امروزه لوله گالوانیز کاربرد بسیاری در صنایع دارند و به نوعی جاگزینی برای لوله های سیاه معرفی شده‌اند. این نوع لوله فولادی پس از لوله های سیاه مانیسمان و لوله های سیاه درزدار از لوله های پر مصرف در بازار محسوب میشوند. هنگامی که لوله های سیاه فولادی با یک یا چند لایه روی مذاب (Zn) پوشیده شود به آن لوله گالوانیزه گفته میشود. این پوشش به منظور افزایش مقاومت لوله در برابر خوردگی، زنگزدگی، موادر شیمیایی و سایر عوامل فیزیکی صورت میگیرد. رنگ این لوله ها هنگامی که برای نخستین بار نصب می‌شوند مشابه نیکل است.

مزایا و معایب لوله گالوانیزه

لوله های فولادی گالوانیزه به دلیل پوشش ضد خوردگی خود دارای مزایای بسیاری هستند که از جمله آن ها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:

• عمر میانگین این لوله ها در مناطق غیرشهری و دوردست 40 تا 50 سال است. در شرایط کاری سخت و نقاط شهری این طول عمر به 25 سال می رسد.
• در تمام عمر خود نیاز به هیچگونه نگهداری ندارند.
• گالوانیزاسیون لوله نسبت به سایر روش های پوشش دهی از هزینه کمتری برخوردار است.
• بازرسی پوشش این لوله ها آسان بوده و با چشم غیر مسلح قابل بررسی است و ضخامت آن نیز را با روش های غیر مخرب قابل اندازه گیری است.

با وجود مزایای بسیار، لوله گالوانیز دارای معایبی نیز میباشد که شامل:

• اگرچه پوشش Zn بر روی لوله های گالوانیزه باعث مانع اکسیده شدن لوله برای مدت مشخصی میشود؛ اما خوردگی این لوله ها به دلیل دائمی بودن تماس آنها با رطوبت اجتناب ناپذیر است. از بین رفتن لایه روی اغلب از داخل لوله گالوانیزه آغاز میگردد که به دنبال آن باعث کاهش سرعت جریان سیال شده و افت فشار سیال نیز افزایش می‌یابد.
• خوردگی پوشش لوله ممکن است منجر به نشتی سیال گردد.
• خوردگی لوله های گالوانیزه ممکن است منجر به وارد شدن متریال غیربهداشتی به خطوط تغذیه آب شود. این امر نهایتا منجر به تغییر رنگ و آلودگی آب می شود.

گالوانیزاسیون

در فرایند گالوانیزاسیون، یک لایه نازکی از فلز روی بر روی لوله فلزی ایجاد مینمایند تا بواسطه آن لوله در برابر عوامل محیطی محفوظ شود. اگر در خارج از خانه‌تان به وسایلی مانند تابلوهای کنار جاده، ستون های برق و مواردی از این نظیر دقت نمایید مشاهده خواهید کرد که تمامی آن ها به رنگی نقره‌ای میباشند. رنگ نقره ای در واقع بیانگر گالوانیزه بودن این وسایل است.

بدون پوشش محافظ Zn، فلز لوله مستقیما در معرض هوا قرار گرفته و اکسیده شده و فرآیند خوردگی صورت میگیرد. در مواردی که ممکن است لوله در برابر عوامل خورنده قرار بگیرد، از لوله های گالوانیزه استفاده میشود.

روش های مختلف گالوانیزه کردن

گالوانیزه کردن لوله های فولادی به صورت های مختلفی صورت میگیرد که از جمله آن ها میتوان به روش گالوانیزه گرم عمیق، پیش گالوانیزه کردن و الکتروگالوانیزاسیون اشاره کرد که در ادامه به توضیح هر کدام از آن ها میپردازیم:

گالوانیزه گرم عمیق(hot dip galvanizing)

این روش به وسیله غوطه ور کردن فلز پایه در استخری از فلز روی (Zn) مذاب صورت میگیرد. برای این منظور ابتدا فلز مورد نظر را شستشو میدهند تا کاملا تمیز و بدون هرگونه آلودگی و چسبندگی شود. پس از فرآیند تمیز کاری باید ذرات اکسیدی باقی مانده نیز از فلز پایه پاک شود. سپس فلز را در حمام Zn مذاب غوطه ور شده و چسبندگی متالورژیکی بین پوشش روی و فلز ایجاد می شود.

مزایای گالوانیزه گرم عمیق شلمل موارد زیر است:

• اقتصادی و به صرفه است.
• به سرعت قابل اجرا است.
• برای متریال فلزی با شکل های پیچیده قابل اجراست.
• اگرچه پوشش نهایی ایجاد شده نسبت به روش های دیگر گالوانیزاسیون غیریکنواخت تر است

پیش گالوانیزه کردن

این روش مشابه روش پیشین می‌باشد اما در کارخانه های فولاد بر روی متریالی هایی که دارای فرم خاصی میباشند، اجرا میگردد. از جمله مزایای این روش میتوان به سرعت بالای گالوانیزاسیون لوله های فولادی و ایجاد پوشش یکنواخت‌تر نسبت به روش گالوانیزه گرم عمیق اشاره کرد. اما از معایبی که دارد این است که وقتی فرایند پیش گالوانیزاسیون این متریال صورت میگردد ممکن است نقاطی از این متریال در معرض هوا و رطوبت قرار بگیرد. به بیان دیگر هنگامی که ورق ها و لوله های بزرگ بریده شده و به قسمت های کوچک تبدیل میگردند لبه های ایجاد شده بدون پوشش باقی مانده و در معرض خوردگی قرار میگیرد.

الکتروگالوانیزه کردن